انواع مصالح ساختمانی (قسمت دوم)

این نوشته، به بررسی انواع مصالح ساختمانی می پردازیم. شناخت انواع مصالح ساختمانی، برای کسانی که به شکلی در کارهای ساختمانی و یا خرید و فروش مصالح هستند، ضروری است.

قبل از مطالعه این نوشته، قسمت اول را مطالعه نمایید:

انواع مصالح ساختمانی (قسمت اول)

آشنایی با انواع آجر

یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد آجر می باشد. در گذشته آجر را از پختن خشت بدست می آردند.

آجرهای خشتی که در قدیم استفاده می شدند به دو طریق دستی و ماشینی تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می گرفتند. آجر را می توان از جمله قدیمی ترین مصالح ساختمانی دانست که از خاک رس و مواد دیگر در کوره های آجرپزی به وسیله حرارت بالا تولید می شود.

انواع آجر

آجرهای مختلفی وجود دارند. در زیر به مهمترین انواع آجر اشاره شده است:

1ـ آجر معمولی

آجر فشاری، آجر سفید و آجر قزاقی از جمله آجرهای معمولی هستند که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.

2ـ آجر سفالی (بلوک سفالی)

آجر سفالی در مقایسه با آجر معمولی وزن سبکی دارد و به دو دسته سقفی و دیواری تقسیم می شود. اصولاً برای اینکه راحت تر به ملات بچسبد، آن را به صورت سوراخ دار تولید می کنند.

3ـ آجر جوش

آجر جوش از جمله آجرهایی است که در برابر ضربه، لب پریدگی، سائیدگی، مواد شیمیایی، یخبندان و لب پر شدن بسیار مقاوم است. آجر جوشی که برای مصارف ساختمانی به کار می رود نهایتاً تا ۶ درصد آب جذب می کند.

4ـ آجر نسوز

آجر نسوز از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است، از این رو در محیط هایی که میزان حرارت بالاست مورد استفاده قرار می گیرد. ماده اصلی تشکیل دهنده این آجر، خاک رس ذوب نشدنی است. آجر نسوز فاقد مواد قلیایی و یا آهک بوده و در رنگ های مختلف تولید می شود.

5ـ آجر سنگفرش

آجرهای مخصوص سنگفرش از مقاومت لازم در برابر سایش و جذب آب برخوردارند و برای سنگفرش نمودن مکان های مختلف و کف سازی استفاده می شوند.

آشنایی با انواع بتن

مخلوط آب و سیمان را بتن می گویند. سیمان مورد استفاده در بتن، سیمان پرتلند است. هنگام ساخت این محصول به منظور جلوگیری از ایجاد حباب که موجب کاهش استقامت بتن می شود، از ویبراتورهای ویژه ای استفاده می گردد.

کاربرد بتن

در بین مصالح ساختمانی بتن ماده ای بسیار مقاوم است که برای مقاوم سازی سازه مورد استفاده قرار می گیرد. بتن ها با توجه به نوع خود در مکان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند اما در کل برای ساخت پل ها، سدها، کف سازی ها، تونل ها، کفپوش و … کاربرد دارند.

انواع بتن

بتنهای مختلفی وجود دارد:

1ـ بتن سنگین

بتنی که در ساخت آن از سنگدانه های سنگین استفاده می شود، بتن سنگین نام دارد. وزن این بتن بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

2ـ بتن سبک

بتن سبک به بتنی گفته می شود که سنگدانه های آن وزن کمی دارند. اگر وزن بتن کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم بر متر مربع باشد، جزء بتن سبک به شمار می آید. از بتن سبک برای ساخت بلوک های بتنی استفاده می شود.

3ـ بتن متخلخل

به بتنی که دارای روزنه ها و حفره های متعدد به منظور عبور آب یا هوا باشد بتن متخلخل گفته می شود.

4ـ بتن سبک هوادار

در تولید این بتن از افزودنی های هوازا استفاده می شود. بتن سبک هوادار در مکان هایی که امکان ذوب و انجماد بتن وجود دارد استفاده می گردد.

5ـ بتن با مقاومت بالا

بتن با مقاومت بالا دارای مقاومتی بالاتر از ۴۰ مگاپاسکال است. هنگامی که نسبت آب به سیمان کم شود، بتن با مقاومت بالا تولید می گردد. خواص مکانیکی این بتن بسیار بالاست و مواد شیمیایی نمی توانند به آن آسیبی وارد کنند.

5ـ بتن پلیمری

در این نوع بتن از مواد پلیمری به منظور اتصال سنگدانه های بتنی استفاده می شود، از این رو در تولید آن سیمان حذف می شود. مواد پلیمری حجم حفره های بین سنگدانه ها را به میزان قابل توجه کاهش می دهند.

6ـ بتن خودمتراکم

بتن خود متراکم به بتنی گفته می شود که نیاز به ویبره نداشته و تنها با وزن خود متراکم می گردد. این بتن برای بتن ریزی های حجیم کاربرد دارد.

آشنایی با آهن آلات ساختمانی

یکی از مصالح ساختمانی که به وفور در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد، آهن آلات می باشد. دلیل استفاده از اهن آلات، مقاومت بسیار بالا و قابلیت شکل پذیری آن است.

اصولاً این مصالح به صورت خالص به کار نمی روند بلکه آلیاژهای آن مورد مصرف قرار می گیرند. فولاد، مس، چدن، آلومینیوم، فولاد و … از جمله آلیاژهای آهن هستند که هر کدام کاربرد متفاوتی دارند. آهن آلات دوام و مقاومت سازه را افزایش می دهند اما تنها عیب آن ها عدم مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی است. از این رو از روکش های مختلف برای آن استفاده می شود.

کاربرد آهن

از آهن آلات در ساخت انواع ابزارهای ساختمانی، تیر آهن، انواع ورق ها، انواع درب، نبشی ها، انواع میلگرد و … استفاده می شود.

انواع شیشه در ساختمان سازی

شیشه ماده ای شفاف با قابلیت عبور نور است که در مصارف ساختمانی کاربرد ویژه ای دارد. در ساخت این محصول از ماسه و سیلیکات ها استفاده می شود. این متریال بسیار شکننده است، از این رو به منظور افزایش مقاومت آن در برابر عوامل مختلف از تثبیت کننده ها در تولید آن استفاده می شود.

انواع شیشه شامل شیشه رنگی، شیشه دوجداره، شیشه نشکن، شیشه ضد آتش، شیشه سکوریت، شیشه خم، شیشه رفلکس، شیشه هوشمند مات شونده و … هستند. با توجه به مقاومت لازم انتخاب و به منظور اهداف مختلف به کار می روند.

شیشه هوشمند مات شونده از جمله شیشه هایی است که در خانه های هوشمند امروزی به چشم می خورد. این شیشه میزان نور ورودی به ساختمان را تنظیم می کند. برای مثال در روز به طور خودکار مات شده و در شب به حالت اولیه باز می گردد. شیشه های هوشمند به میزان قابل توجه هزینه های گرمایشی و سرمایشی ساختمان را کاهش می دهند.

کاربرد شیشه

از شیشه در ساخت درب و پنجره، نماکاری ساختمان، ساخت آینه، ساخت نورگیر، کاشی شیشه ای، بلوک شیشه ای، المان های دکوراتیو و .. استفاده می شود. این روزها شیشه دوجداره در ساخت درب و پنجره و شیشه رفلکس برای نمای ساختمان کاربرد دارند. نمای کرتین وال از جمله نماهای تمام شیشه ای است که جلوه بی نظیری به فضای شهری می بخشد.

انواع شیشه

شیشه ها در انواع مختلف به منظور استفاده در مصارف گوناگون تولید می شوند. رایج ترین شیشه هایی که در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد به شرح زیر می باشند:

1ـ شیشه رنگی

این شیشه ها همانطور که از نامشان پیداست در رنگ های مختلف تواید می شوند و بیشترین میزان نور را جذب نموده و مقدار کمی از آن را از خود عبور می دهند.

2ـ شیشه رفلکس

شیشه رقلکس همانند آینه عمل می کند. این شیشه ها در روز مانع از دیدن درون ساختمان می شوند اما در شب این قابلیت را از دست می دهند. شیشه رفلکس طیف های نور را منعکس می کند و مانع از ورود آن به ساختمان می شود.

3ـ شیشه دوجداره

این شیشه از کنار هم قرار گرفتن دو لایه شیشه که فضای بین آن ها با گاز آرگون پر شده ساخته می شود. این شیشه ها نقش عایق صوتی و حرارتی را برای ساختمان ایفا می کنند و در کاهش اتلاف انرژی بسیار موثر هستند.

4ـ شیشه لمینت (نشکن)

این شیشه برخلاف شیشه های معمولی هنگامی که در اثر ضربه می شکند، تکه های خرد شده آن به اطراف پراکنده نمی شوند زیرا بین لایه های این شیشه یک لایه نایلونی قرار گرفته که خرده شیشه ها را کنار هم نگه می دارد. شیشه لمینت، مقاوم ترین شیشه است که از چند لایه شیشه که تحت فشار و گرما توسط لایه های نایلونی بهم چسبیده اند تشکیل می شود.

5ـ شیشه سکوریت

شیشه سکوریت نوعی شیشه است که در اثر حرارت و سرد شدن ناگهانی تولید می شود. این شیشه در مکان هایی که مقاومت در برابر حرارت و ایمنی اهمیت دارد قابل استفاده می باشد. در صنعت ساختمان سازی، شیشه سکوریت برای ساخت درب های بدون قاب و یا مکان هایی که حفظ ایمنی انسان قابل توجه است کاربرد دارد.

6ـ شیشه خم

شیشه خم به دلیل دارا بودن شکل قوسی، بیشتر مورد توجه معماران قرار می گیرد. برای مثال استفاده از این شیشه ها برای ساخت پنل های جداره راه پله، زیبایی بی نظیری را در فضا به نمایش می گذارد.

آشنایی با گچ ساختمانی

گچ پودری نرم و سفید رنگ است که از سنگ گچ بدست می آید. این ماده مستقیماً از سنگ گچ حاصل شده و از هیچ ماده افزودنی در تولید آن استفاده نمی شود.

کاربرد گچ

گچ از مصالح زودگیر است و از آن برای ساخت ملات، سفیدکاری سقف و دیوارهای ساختمان، ساخت پنل های پیش ساخته، المان های دکوراتیو و … استفاده می شود.

انواع گچ

گچ هایی که برای مصارف ساختمانی استقاده می شوند به شرح زیر می باشند:

1ـ گچ سفیدکاری

قیمت گچ سفیدکاری بسیار مناسب است. این گچ به منظور پوشش سطح و سفیدکاری دیوارها به کار می رود و رنگ آن کاملاً سفید است.

2ـ گچ میکرونیزه

این گچ از فرآوری گچ معمولی تولید می شود .گچ میکرونیزه به منظور کشته کشی، سفیدکاری، گچ بری و … مصرف می شود.

3ـ گچ عاج

گچ عاج دانه بندی بسیار ریز دارد و زمان گیرش آن طولانی است. از این متریال برای کشته کشی بنا، ساخت پنل های پیش ساخته گچی و … استفاده می گردد.

4ـ گچ گیپتون

چسبندگی این نوع گچ به نسبت سایر گچ ها بالاتر است. این گچ بر روی انواع سطوح از قبیل بلوک های بتنی، سطوح فومی، سطوح بتنی متخلخل و … قابل اجراست.

 5ـ گچ سیوا

این گچ در برابر رطوبت مقاومت مناسبی دارد و از انتقال حرارت و صوت جلوگیری می کند. گچ  سیوا از ترکیب گچ میکرونیزه با سایر افزودنی ها حاصل می شود. این نوع گچ برای زیرکاری مناسب است.

آشنایی با سیمان در ساختمان سازی

سیمان در بین مصالح ساختمانی بسیار پر مصرف است. سیمان از ترکیب مواد آهکی مانند آلومینیوم اکسید و سیلیسیم تشکیل می شود.

این ماده به صورت پودری بسیار نرم تولید شده و به صورت فله ای و یا بسته بندی در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد. ترکیب سیمان با آب ماده ای سخت به نام بتن ایجاد می نماید که نقش مهمی در مقاوم سازی سازه های مختلف ایفا می کند.

کاربرد سیمان

سیمان مهمترین ماده در ساخت و ساز است و از آن برای مصارف متعدد نظیر ساخت قطعات از پیش ساخته، ساخت تونل ها و پل ها، راه سازی، تولید بتن و … استفاده می شود.

انواع سیمان

سیمانهای مختلفی در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند:

1ـ سیمان پرتلند

سیمان پرتلند از جمله مرغوب ترین نوع سیمان است که در ساخت و ساز کاربرد ویژه ای دارد. این سیمان دارای تیپ ۱ الی ۵ است که هر کدام از آن ها با توجه به قابلیت ها و کارایی های لازم در مکان های مختلف قابل استفاده هستند.

2ـ سیمان رنگی

سیمان رنگی با افزودن رنگدانه به سیمان سفید ایجاد می شود. این سیمان سطحی صاف و یکدست ایجاد می کند، از این رو برای پوشش نمای ساختمان بهترین گزینه است. سیمان رنگی مقاومت مکانیکی بالایی دارد و دچار ترک خوردگی نمی گردد.

3ـ سیمان نسوز

سیمان نسوز در برابر حرارت های بالا و شوک حرارتی، مواد خورنده، سولفات ها، سائیدگی، ضربه، آب های اسیدی و … مقاومت خود را حفظ می کند. این سیمان به نسبت سیمان پرتلند زودتر سخت می شود.

آشنایی با ملات در ساختمان سازی

ملات ماده ای چسبنده است که از ترکیب چند ماده حاصل می شود. ملات برای بهم چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر به کار می رود.

ماده پر کننده و ماده چسباننده دو جزء اصلی ملات هستند که بیشترین حجم مخلوط را ماده پر کننده به خود اختصاص می دهد. در تولید ملات از مواد افزودنی شامل هواسازها، روان کننده ها، مواد پوزولانی، رنگدانه ها، مواد نگهدارنده آب و … به منظور افزایش خواص ملات استفاده می شود.

برای مثال مواد پوزولانی به منظور جلوگیری از حمله سولفات ها به ملات اضافه می شوند. در پروژه های ساخت و ساز ملات های مختلفی مصرف می شوند که برای آشنایی با تک تک آن ها می توانید به نوشته انواع ملات ساختمانی در سایت مراجعه نمائید. اما در کل ملات ها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

انواع ملات

ملاتهای مختلفی در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند:

1ـ ملات آبی

به ملات هایی که به منظور استفاده در محیط های آبی تولید می شوند و اگر در مجاورت با آب قرار گیرند سخت می گردند، ملات آبی گفته می شود.

از جمله ملات های آبی می توان به ملات ماسه و آهک، ملات ماسه و سیمان، ملات خاک شنی و آهک و … اشاره نمود.

2ـ ملات هوایی

ملات هایی نظیر ملات کاه گل و ملات گچ و خاک که در برابر هوا خود را گرفته و خشک می شوند، ملات هوایی گفته می شود.

3ـ ملات های ویژه

اگر به ملات های معمولی مواد افزودنی اضافه شود، آن ملات از قابلیت لازم برای استفاده در مکان های مختلف برخوردار می گردد. برای مثال ملات سیمان و یا آهک پوزولانی از جمله ملات هایی هستند که به دلیل افزودن مواد پوزولانی به آن ها در برابر مواد شیمیایی و حمله سولفات ها بسیار مقاوم می باشند، از این رو برای محیط هایی که احتمال حمله سولفات ها در آن ها وجود دارد مناسب هستند. همچنین با افزودن مواد آب بند به ملات می توان از آن در مکان هایی که در معرض آب قرار دارند استفاده کرد از جمله استخرها، منابع آبی و … .